زیبایی‌های منحصربه‌فرد و ساختار جالب خط کوفی به عنوان یکی از قدیمی‌ترین خطوط اسلامی، در سال‌های اخیر موجب الهام‌بخشی به شکل‌گیری خط‌های جدید و زیبایی شده که یکی از آن‌ها فونت ایلیا (w_Iliya) است. خانواده قلم ایلیا به عنوان یکی از بهترین فونت‌های فارسی برای طراحی انواع محصولات فرهنگی، امروزه جای خود را بین طراحان گرافیک باز کرده و به فونت پرطرفداری تبدیل شده است. با ما همراه باشید تا با ویژگی‌ها و نحوه شکل‌گیری این قلم بیشتر آشنا شویم.
فونت ایلیا؛ الهام گرفته از خط کوفی
جلوه‌های بصری زیبا و چشم‌نواز خط کوفی بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ ویژگی‌هایی که موجب شده تا قلم‌های نوین بسیاری همچون قلم ایلیا با تغییر و تصرف در ساختار این خط شکل بگیرد. خط کوفی از خطوط قدیمی آسیای غربی بود که با گسترش اسلام در ایران، در کشور ما نیز مورد استفاده قرار گرفت. این خط و نسخه‌های منشعب‌شده از آن، تا قرن چهارم هجری رواج داشت و آثار مکتوب ارزشمندی نیز از آن به یادگار مانده است. با رواج خط نسخ اولیه و سرعت بالای آن در نوشتن، کاربرد خط کوفی کاهش یافت و کم‌کم جنبه تزئینی به خود گرفت.
ویژگی های خط کوفی ایلیا
در خط کوفی به دلیل پهنای قلم، کشیدگی خطوط، انحناهای متفاوت حروف و همچنین وجود زیبایی‌های هنری در جزئیات، می‌توان انرژی بصری مضاعفی را در مقایسه با خطوط نسخ، ثلث و… مشاهده کرد. خط کوفی در قرن‌های نخست هجری، دارای ساختارهای متفاوتی همچون کوفی مغربی، کوفی شرقی، کوفی گره‌دار و… بوده که در اغلب آن‌ها ویژگی‌های ذکرشده وجود داشته است.
داستان شکل گیری خانواده قلم ایلیا
امیر مصباحی _طراح قلم ایلیا_ با بررسی و پژوهش بر روی ساختار انواع خطوط کوفی، اقدام به طراحی خطی جدید کرد که از منظر فرم متفاوت با خط کوفی بود. بااین‌حال، در فونت ایلیا تلاش شده که چند ویژگی خاص و مطرح خط کوفی مورد توجه قرار گیرد. در واقع هدف از ساخت فونت ایلیا بازآفرینی خط کوفی نبوده؛ بلکه ظرفیت‌های بصری این خط سنتی و سابقه‌دار به منظور شکل‌گیری قلمی نوین و امروزی مورد استفاده قرار گرفته است.
مراحل پژوهشی ساخت این قلم از تابستان ۹۳ آغاز شد و طراحی آن در زمستان همان سال کلید خورد. نهایتاً فونت ایلیا در اواسط پاییز ۹۵ با چهار وزن و در سال ۹۹ نیز با دو وزن جدید، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.
ایلیا؛ یک فونت مخصوص طراحی
استفاده از ساختار خط‌های نسخ و ثلث و تعلیق در شکل‌گیری فونت ایلیا موجب شده که این قلم، یک فونت طراحی محبوب در بین طراحان گرافیک باشد. وجود اتصالات مختلف، حجم‌دهی بالا، هم‌نشینی روان حروف در کنار هم، انحناها و شکستگی‌های متعادل و… این امکان را فراهم کرده تا بتوان از فونت ایلیا برای اهداف مختلفی همچون طراحی پوستر، طراحی بنر، دیوارنوشته‌های هنری و مذهبی، طراحی لوگو و اسم و… استفاده کرد. در فونت ایلیا فضاهای پرت بسیار کمی شکل می‌گیرد و به همین دلیل، این فونت کاربرد زیادی در تایپوگرافی‌های مختلف دارد.
سایر ویژگی های قلم ایلیا
با مشاهده ساختار فونت ایلیا می‌توان گفت این قلم در اصل یک فونت هنری مخصوص طراحی است که ویژگی‌های زیر را در خود دارد:
- وضوح شکل و مرز حروف
- وجود کشیدگی‌های مختلف در حروف
- مجزا بودن نقاط برای خوانش بهتر
- ناهم‌ترازی در هم‌نشینی حروف به منظور افزایش جلوه‌های بصری
در پایان باید گفت که خانواده قلم ایلیا علاوه بر کاربرد در طراحی‌های پرحجم و کوتاه می‌تواند برای تایپ و نگارش متن‌های ادبی، مذهبی، تاریخی و… نیز مورد استفاده قرار گیرد. وزن‌های مختلف این قلم شامل ایلیای Light، ایلیای Bold، ایلیای Semi Bold، ایلیای Extra Bold و همچنین ایلیای Black به خوبی تمام نیازهای طراحان در استفاده از این فونت را برطرف می‌کند.
